Het 'Raakvlak' van Verhalen

Storytelling

Persoonlijk verhaal

Het raakt me

Mijn ziel springt op

Verbinding

Het ‘Raakvlak’ van Verhalen    

Wat is dat toch met verhalen dat ze ons zo kunnen raken? Bammm het komt binnen, soms als een donderslag>>>>> bij heldere hemel. Is het de herkenning, de verbindende factor, de wijze van vertellen? 

Herkenning:

Om te beginnen de paradox van het persoonlijk verhaal dat universele betekenis heeft. Juist in het heel persoonlijke verhaal van iemand kunnen we ons allemaal zo goed herkennen. Dat raakt ons, onze ziel, komt binnen in positieve of negatieve zin. Hoe verder verwijderd van het individu richting abstractie, des te minder voelen we ons betrokken, althans dat is mijn ervaring. Alsof je uitzoomt van heel dicht bij iemand naar ‘drone-zicht’: met mini-figuurtjes die je nog nauwelijks kunt onderscheiden, laat staan er warm voor lopen.

Verbinding:

Zodra we ons herkennen is het verhaal van de ander, zodra we elkaar verhalen gaan vertellen, wordt het verhaal de verbindende factor, het ‘Storytelling-cement’. Daarbij komt nog eens dat verhalen zo oud zijn als de mensheid en bij de mensheid passen. Dieren vertellen elkaar geen verhalen, nou ja op Simba en Nala na dan.

Wijze van vertellen:

Last but not least is de wijze van vertellen een belangrijke factor. Ieder van ons heeft zo haar/zijn eigen medium waar zij/hij zich het meest bij thuis voelt en dus het grootste ‘raakvlak’ mee heeft. En er zijn nogal wat mogelijkheden voor Storytelling:

Verhalen vertellen:

Mondelinge overlevering van verhalen van generatie op generatie door Storytellers. Rare uitdrukking eigenlijk ‘Indianen-verhalen’, juist de Indianen zijn meesters in het vertellen van verhalen, die stuk voor stuk vele lagen in zich hebben. Wat raakt ons meer, een gortdroge opsomming van feiten of een persoonlijk verhaal over onze voorouders? Dit is overigens een retorische vraag of zoals ik een keer per ongeluk zei, een historische vraag, nog niet eens zo gek gezien de context.

Voorlezen van verhalen aan elkaar. Mijn moeder heeft mijn broer en mij verhalen voorgelezen uit bekende kinderboeken, totdat ik al lang en breed op de middelbare school zat, heeeeeerlijk! ’s Avonds voor het slapen gaan kwam ik bij mijn broer op de kamer zitten en luisterden wij ademloos naar de verhalen. Mijn moeder kon geweldig voorlezen met alle benodigde mimiek en intonatie.

Verhalen verbeelden:

Het is begonnen met rotsschilderingen, lang heeeeeeel lang geleden. Door de eeuwen heen vertellen tekeningen, schilderijen, sculpturen, foto’s, films, installaties, toneelstukken, geluiden, muziek, dans en geuren ieder hun eigen verhaal met beelden, 2D, 3D, levend, trillend******, letterlijk in geuren en kleuren.

Beelden en vooral geluid en geuren komen rechtstreeks bij ons binnen, kunnen ons zo enorm raken, hebben een groot ‘raakvlak’.

Verhalen verwoorden:

Onder verwoorden versta ik in dit geval opschrijven, al of niet in gedrukte vorm. Opschrijven neem ik ruim wat drager betreft, op papyrus, kleitablet, papier, voorwerpen, glas, gebouwen, black- en whiteboard en op digitale dragers. 

Geschreven taal is ontstaan vanuit beeld. Communicatie via beeldschrift, zoals hiërogliefen, dat is het begin. De beeldende tekens veranderen in talige tekens, de letters, letters vormen woorden, woorden vormen zinnen. De geschreven taal vanuit letters is geboren, letterlijk.

Mijn ervaring met geschreven (talige) verhalen is dat het verhaal mij meer raakt, het ‘raakvlak’ groter is, naarmate het taalgebruik beeldender is. Je ziet het verhaal voor je, kunt het als het ware aanraken, erin stappen, de beelden zijn geschilderd met woorden. Je kunt het verhaal 360° beleven, net als de 360° film.   

Ik ervaar dat het ‘raakvlak’ van verhalen een caleidoscoop aan facetten betreft. Als je draait heb je weer een ander vlak in beeld.